Scheiden
Aan de meeste dingen die regel in plaats van uitzondering worden, raak je gewend. Het wordt gewoon. Scheiden is heel gewoon geworden in Nederland. 1 op de 5 kinderen krijgt ermee te maken. Het is al lang geen uitzondering meer dat je ouders uit elkaar gaan, dat je op twee plekken moet gaan wonen, dat je te maken krijgt met de nieuwe partner van je vader of je moeder en dat ‘wij’ geen wij meer is.
En toch blijft het iets waar kinderen bijzonder veel moeite mee hebben. Iets waar je maar moeilijk écht aan went. Omdat het pijn doet, omdat het je leven opschudt (iets waar kinderen – lees: gewoontedieren – helemaal niet van houden), omdat er allerlei nieuwe relaties en interacties ontstaan. Heel vaak begrijpen ouders en kinderen elkaar in de periode na de scheiding niet zo goed. En ook dat doet pijn.
Rouwproces
Voor ouders heeft een scheiding vaak een lange aanloop. Er wordt gewikt, gewogen, geprobeerd, gepraat, geruzied, bijgelegd, nog een keer geprobeerd, enzovoort. Wanneer de scheiding daadwerkelijk wordt aangekondigd, hebben ouders al een deel van hun rouwproces gehad. Ze zijn al boos geweest, ze hebben zich al verzet, ze zijn al verdrietig geweest en beginnen het idee van uit elkaar gaan te aanvaarden. Kinderen voelen in die periode meestal wel spanning, ze merken wel dat er iets speelt, maar voor hen begint het pas echt vanaf het moment dat er dozen worden ingepakt. Terwijl ouders, los van hun verdriet en schuldgevoel, dan soms alweer bezig kunnen zijn met de toekomst.
Tempoverschil
De ouders hebben een grote voorsprong en er ontstaat een enorm tempoverschil. Op een bepaalde leeftijd vinden kinderen hun ouders ellendig traag, maar in dit geval hebben juist de kinderen echt véél tijd nodig. Meer dan je denkt.
Boosheid en verzet tegen de nieuwe situatie hoort bij het rouwen. Het uit zich vaak in ruzie over ogenschijnlijke futiliteiten. Ik vertel vaak aan kinderen dat ik heel lang heb geweigerd om de theepot te gebruiken die de nieuwe partner van mijn vader inbracht in ons huishouden. Op die manier weigerde ik haar bestaan te erkennen, al zat ze dagelijks voor mijn neus aan tafel. Kinderachtig? Ja. Nodig voor het bepalen van je positie in een lastige nieuwe situatie? Ja!
Acceptatie
Achter langdurig verzet zit vaak een betekenis. Leuk meedoen binnen het nieuwe samengestelde gezin betekent dat je toegeeft, dat je het accepteert. Door te lachen om een grapje van de nieuwe vriend van je moeder, geef je toe dat hij misschien best OK is en je hem accepteert. Wanneer je actief meedenkt over manieren om ook in het nieuwe huis met vrienden te kunnen afspreken, denken ze dat je je gewonnen geeft. Wanneer je als ouder oog hebt voor de betekenis van verzet kun je je kind beter helpen om door een hele lastige fase in zijn of haar leven te komen. In plaats van verwijderd te raken door ruzie over dwars gedrag of brutale uitspraken, kun je het dan hebben over manieren om elkaar niet uit het oog te verliezen.
Er zijn natuurlijk ook kinderen die de nieuw ontstane situatie makkelijk accepteren. Begrip is vooral nodig voor de kinderen bij wie dat niet zo is. Gun hen hun rouwproces. Gun hen het principiële verzet tegen de nieuwe situatie. Gun het ze zolang als nodig is. Principes kunnen hardnekkig zijn. Acceptatie komt daarna en in heel kleine stapjes.
Marije Hölscher
- © All Rights Reserved | Webdesign door Koster-Media